(Biodiversiteit= verscheidenheid aan soorten (planten/dieren/micro-organismen) in een regio)
Bijen en biodiversiteit zijn op twee manieren in te vullen:
1 Biodiversiteit van wilde bijen
Naast de honingbij die gekweekt wordt door imkers om honing te produceren en gewassen te bestuiven leven er in Nederland en Vlaanderen ook nog ongeveer 192 wilde bijen soorten.
Echter hiervan staan er 187 op de Rode lijst. Dat houdt in dat deze soorten sterk in aantal zijn achteruitgegaan en met uitsterven wordt bedreigd.
Van minst tot meest bedreigd (en inmiddels verdwenen) onderscheiden we de volgende categorieën:
| Categorie | aantal | percentage |
| Gevoelig | 17 | 9% |
| Kwetsbaar | 52 | 28% |
| Bedreigd | 65 | 35% |
| Ernstig bedreigd | 18 | 10% |
| Verdwenen | 35 | 18% |
| Totaal | 187 | 100% |
Dit zijn op zijn minst zorgwekkende aantallen: 63% is bedreigd/ernstig bedreigd of verdwenen!
2 Biodiversiteit van planten
Planten? Jawel. De biodiversiteit van planten wordt voor een belangrijk deel bepaald door de bijen.
Verschillende onderzoekers hebben bepaald dat zo’n 80% van de inheemse planten voor hun bestuiving afhankelijk zijn van (wilde)bijen. Dit houdt in dat als alle wilde en honingbijen zouden uitsterven zo’n 80% van de inheemse planten uitsterven. Dit heeft enorme consequenties want de gevolgen zetten zich door naar andere organismen bijvoorbeeld:
- Uitsterven van vlindersoorten waarvan de rups alleen op bepaalde soorten planten leven
- Door het ontbreken van voedselplanten voor zoogdieren ontstaat er een tekort of te eenzijdig voedselaanbod
- Enzovoort….
Kortom geen rooskleurige situaties.
Hoe staat het met de biodiversiteit in zijn algemeenheid en wat doet men eraan?
Reeds in 2001 hebben de Europese landen een convenant getekend met als doel om in 2010 de biodiversiteit verlies te stoppen. Daarvoor zijn diverse programma’s gestart. Er is zelfs een aparte internetsite opgezet met de toepasselijke naam: Countdown 2010.
Countdown 2010
Om een toepasselijk voorbeeld te noemen: Akkerranden van Stichting Zonnestraal; dit project betreft het inzaaien van akkerranden met een bloemenmengsel ten behoeve van nectarzuigende en andere insecten, het niet oogsten en met gewasbestrijdingsmiddel spuiten op deze randen.
Burgers kunnen akkerranden adopteren voor €0,35/m2/jaar. Op het eiland Schouwen-Duivenland, waar het project plaatsvindt is al 360.000 m2 akkerrand geadopteerd.
Prachtig maar hoe zit dat nationaal?
Het planbureau voor de leefomgeving heeft op 20 mei 2009 een persbericht uitgegeven met de titel: Onwaarschijnlijk dat Nederland Europese natuurverplichting kan nakomen.
Kort samengevat: De verminderde vermesting en verzuring hebben een positief effect op het verlies van biodiversiteit. Door uitbreiding van natuurgebieden neemt de leefruimte voor plant- en diersoorten toe. Echter, het aantal bedreigde soorten neemt toe en veel soorten die internationaal van belang zijn nemen af. Dit komt omdat hun leefgebieden afnemen.
En nu? Het is inmiddels 2009 dus het aftellen tot 2010 duurt niet lang meer.
Om terug te komen op de honingbijen en wilde soortgenoten. Juist daarom is het belangrijk dat er nu actie komt. Om de bijen te beschermen op alle mogelijke manieren zoals elders op de weblog is beschreven als het verminderen van bestrijdingsmiddelen, onderzoek naar gezonde bijenteelt, steun voor de imkers en veel meer drachtplanten voor alle (nectarzuigende) insecten waartoe de bijen behoren zodat ze ook over voldoende stuifmeel kunnen beschikken.
Honingbijen en hun bedreigingen 
Van mijn hand zijn er al diverse reacties over dit onderwerp geplaatst. Wat ik nu vooral zie, is dat het hele biodiversiteitsjaar in mijn ogen een vrij elitair gebeuren aan het worden is . Daar doe ik zelf ook aan mee. Maar als ik al die websites bekijk waar geen praktische dingen op staan dat vraag ik me af wie zijn onze grassroots? Naar mijn idee heeft het biodiversiteitsjaar alleen een duurzaam effect als het overgrote deel van de Nederlandse bevolking mee doet. Dat is niet eenvoudig te realiseren. Het enige wat ik zelf kan doen is teruggrijpen op mijn oude discipline van sociaalcultureel werker. Dan dring je ook door tot de groenarme buurten van steden en kleine gemeenten. Het biodiversiteitsjaar dient niet alleen de natuur maar ook de mensen die daar deel van uitmaken. Zelfs als ze in probleemwijken wonen. Als eerste aanzet heb ik daarvoor een nieuwe website geopend, waarin wordt aangegeven wat natuur voor mensen kan beteken. De volgende stap is dan hoe krijgen we de natuur voor de deur. Hoe krijgen we de natuur op loopafstand van mensen niet of moeilijk van huis komen. De natuur is voor iedereen, dus maak haar dan ook voor iedereen toegankelijk als was het maar in de vorm van pocketparks. Ook daar komen wilde bijen, hommels en honingbijen en zeker ook vlinders. Wellicht is de bij niet alleen ambassadeur voor biodiversiteit, maar ook voor sociaal en psychologisch welzijn.
Zie verder http://www.groenopbouwwerk.nl
Arie Koster
Naar aanleiding van enkele opmerkingen wil ik de reactie die ik heb ingevoerd iets nuanceren. Met het begrip elitair wil ik aangegeven dat een zeer groot deel van de samenleving niet of onvoldoende wordt bereikt door acties die uitgaan van het biodiversiteitsjaar. Een groot deel van de samenleving is te veel van de natuur vervreemd, niet alleen door de culturele of sociale positie, maar ook door het continue inbreien van steden waardoor natuur steeds verder van huis komt te liggen. Dit werkt vervreemding in de hand.
Op lange termijn zou vervreemding wel eens een grotere bedreiging voor de biodiversiteit kunnen gaan vormen dan alle andere bedreigingen voor de natuur die sinds de Club van Rome in talloze media naar voren zijn gebracht. Het behoud van Biodiversiteit lukt op lange termijn alleen als dat gebaseerd is op een duurzaam maatschappelijk draagvlak. Dit draagvlak zal moeten steunen op alle sociale en culturele groepen in onze samenleving. Het biodiversiteitsjaar is een goede aangelegenheid om dat te stimuleren of te ondersteunen. Dat betekent zoeken naar andere ingangen en andere maatschappelijke samenwerkingsverbanden. Groen opbouwwerk is er slechts één van. http://www.groenopbouwwerk.nl
Arie Koster
PowerPoint presentaties Bijen en Biodiversiteit
Naar aanleiding van vragen en twee lezingen (Prov. Drenthe en De Beemster) met als
Thema Bijen en biodiversiteit heb ik een nieuwe pagina toegevoegd aan de Website www. Biodiversiteitsjaar. nl / http://www.bijhelpdesk.nl
Omdat er zeer positief op de lezingen werd gereageerd. Misschien is deze informatie wellicht ook voor anderen interessant is. Daarom heb ik beide presentaties min of meer samen gevoegd en aan de pagina bijen en biodioversiteit gekoppeld. Deze PowerPoint presentatie is vrij te downloaden.
De link is te vinden op de gemeenschappelijke zoekpagina
http://www.bijenhelpdesk.nl/jaar-van-de-biodiversiteit.htm
Zoek vervolgens onder de letter B en ga dan naar Bijen en biodiversiteit. De daaran gekoppelde powerPointpresentie is na 24 feb. te Downloaden
Docenten, studenten en afd. van natuur en milieuorganisaties die de file voor hun eigen doelgroep zelf willen aanpassen kunnen contact op nemen met arie-itty@planet.nl
Het document wordt dan als een bewerkbare PowerPoint file kosteloos toegestuurd.